Türkiye'ye F-35 yaptırımı İsrail'in işine yarayacak,Daha önce Türk firmalar tarafından üretilen F-35 parçaları,Turkiye'nin F-35 proğramından çıkarılmasıyla Israil tarafından üretilmeye başlanacak.
Türkiye ve ABD arasındaki gerilim giderek şiddetini arttırırken, Rusya'dan S-400 füze savunma sistemlerinin Türkiye'ye Temmuz ayı icerisinde teslimatlarının yapılacağı haberi gelmişti.
Türkiye'nin S-400 füze savunma sistemi almasından hoşnut olmayan ABD, S-400 alımlarından vazgeçilmemesi durumunda Türkiye’nin de ortak üreticileri arasında yer aldığı F-35 savaş uçağı programından çıkarmakla tehdit ediyor. Ancak Her kademeden yetkililer bir ağızdan "S-400'de geri adım yok" mesajı veriyor.
Peki Turkiye F-35 proğramından çıkarıldığında Türkiye'nin üretimini yaptığı uçak parçalarının üretimini kim üstlenecek? Türkiyenin proğramdan çıkarılması üretim yapan yerli firmaları nasıl etkiler? Türkiye F-35'te hangi parçaların üretimini yapıyor ? gelin bu soruların cevabını birlikte arayalım.
Öncelikle Türkiye'nin F-35 proğramindan çıkarılması durumunda bu durumun hangi ülkenin işine yarayacağına bakalım
Türkiye F35 üretiminin önemli bir parçası olmakla birlikte birçok kritik parça Türk firmaları tarafından üretilmektedir.Hatırlayacağınız üzere Türkiye'de F-35 motorları için bir bakım merkezi kuruldu. Buna ek olarak, Türk şirketleri projede taşeron olarak çalışmak için çok sayıda sözleşme imzaladı.
Türkiye F-35 proğramında böyle önemli bir role sahipken, ABD bazı gerekçelerle, eğer hem Rus hava savunma sistemine hem de Amerikan F-35 uçağına sahip olduğunda, uçağın kırılganlıklarının açığa çıkabileceği endişesiyle iki sisteme birden sahip olunması konusuna karşı çıkıyor.
Geçen hafta, savunma genel sekreteri Patrick Shanahan, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar'a bir uyarı mektubu gönderdi. Shanahan, "Ankara, Moskova ile anlaşmayı yapmakta ısrar ederse Washington, Türkiye'nin F-35 projesine katılımını sona erdirmeyi düşünmek zorunda kalacaktır. Sadece uçak tedarik anlaşmasını iptal etmekle kalmaz, projeye katılan Türk firmalarıyla sözleşmeleri askıya alır" dedi.
Turkiye'nin F-35 projesine katılımının sona ermesi İsrail'li firmalar için büyük iş fırsatı demek. Alınan bilgilere göre pentagon ile israil savunma bakanlığı arasında yeni askeri anlaşmalar için görüşme kararı alınmış
Bu açıdan bakıldığında Türkiye'nin F-35 proğramından çıkarılması İsrail'in askeri savunma sanayileri için dünyadaki en büyük ve en pahalı silahlanma projesinin taşeronları olarak yeni iş fırsatları sunabilir.
Şimi sıra geldi Türkiyenin proğramdan çıkarılması üretim yapan yerli firmaları nasıl etkiler? Sorusuna
F-35 projesinin yerli firmaları derinden etkileyeceği su götürmez bir gerçektir. Ancak havacılık alanınında faliyet gösteren firmalarımız TFX ,HÜRJET,HÜRKUŞ,ATAK gibi yerli ve milli savunma sanayii ürünlerinin üretimi sayesinde bu zorlu dönemi en hafif şekilde atlatacaklarından eminiz.
Türkiye'ye F-35'lerin verilmemesi durumunda Rusyayla SU-57 ortak üretimi gündeme gelebilir, zaten Rusya F-16 ve F-35 üretimi konusunda ciddi deneyim ve bilgi sahibi olan bir ülke ve onun gelişmiş teknolojilere sahip yerli firmaları ile işbirliği yapmak için tabiri caizse can atacaktır, böylece rusya batı teknolojisiyle kendi teknolojisini harmanlayarak daha iyi bir iş ortaya çıkarabilecektir.
Son olarak F-35 programı çerçevesinde üretim yapan Türk firmalarına bir bakalım;
- Tusaş,
- Kale,
- Kale aero,
- Aselsan,
- Havelsan,
- Ayesaş,
- Alp havacılık,
Şimdide bu firmalar hangi kritik parçaları üretiyor onlara göz atalım;
Tusaş: orta gövde üretimi, orta gövde kompozit parka üretimi, orta gövde metalik parka üretimi, pylon ve adaptör üretimi,Hava alığı üretimi.
Kale grup: muhtelif motor parçaları üretimi
Kale aero: gövde ve kanat yapısal parça üretimi,uplock kapı lilit mekanizmaları üretimi
Aselsan: Kominikasyon,navigasyon ve tespit (CNI) sistemine ait aviyonik arayüz kontrol modülü üretimi
Havelsan: LMRS training IPT mühendisliği desteği
Ayesaş: PCD (panaromik cockpit display) projesi kart üretimi,MRIU (missle remote interface unit) kart üretimi.
Alp havacılık: İniş takımı üretimi,F135 read hub üretimi, F135 titanyum IBR üretimi,F135 NI IBR üretimi, yapısal parça üretimi, fren sistemi parçaları üretimi,yakıt pompası parçaları üretimi.
Yorumlar