Balistik Füzeler/Balistic missiles

Balistik füzeler güçlü bir tahrik sistemine sahip olan, bu sistem sayesinde elde edilen enerji ile ciddi bir hızla, belirlenen hedefe yönelen ve üzerlerinde bir veya birden fazla nükleer, kimyasal, biyolojik, konvansiyonel (yüksek patlayıcılı) başlık taşıyabilen, taşıdığı bu başlıkları istenildiğinde farklı hedeflere de yönlendirilebilen füze sistemleridir.

Balistik Füzeler/Balistic missiles

Balistik Füzeler/Balistic missiles

Balistik füzeler güçlü bir tahrik sistemine sahip olan, bu sistem sayesinde elde edilen enerji ile ciddi bir hızla, belirlenen hedefe yönelen ve üzerlerinde bir veya birden fazla nükleer, kimyasal, biyolojik, konvansiyonel (yüksek patlayıcılı) başlık taşıyabilen, taşıdığı bu başlıkları istenildiğinde farklı hedeflere de yönlendirilebilen füze sistemleridir.
Balistik Füzeleri roketlerden ayıran temel özellik güdüm sistemidir. Öncülü güdümsüz mühimmatların yani roketlerin, füzelerin atası olduğu doğrudur. Sahip oldukları başlıklar sayesinde hasarları da değişkenlik göstermektedir.
Ayrıca, Balistik Füzeleri incelediğimiz bu yazımızın başında 'Balistik' kavramının; Ateşli silahlarda, mermi veya füzenin barut gazının basıncıyla fırlayıp hedefe ulaşıncaya kadar olan devinimini inceleyen bir bilim dalı olduğunu belirtmek isteriz. Kısaca Atış Bilimi.

Balistik Füzeler genel olarak menzil ve fırlatıldığı platforma göre altı sınıfa ayrılırlar ;

-Taktik Balistik Füze (Tactic Ballistic Missile)(TBM) 300km’den az menzile sahip BF sistemidir.
---Kısa Menzilli Balistik Füze (Short-Range Ballistic Missile) (SRBM) 300 ila 1000 km menzil aralığında olan BF sistemidir.
-Orta Menzilli Balistik Füze (Medium-Range Ballistic Missile) (MRBM) 1000 ila 3000 km menzil aralığında olan BF sistemidir.
---Uzun Menzilli Balistik Füze (Intermediate Range Ballistic Missile)(IRBM) 3000 ile 5550km arasında menzile sahip BF sistemidir.
-Kıtalararası Balistik Füze (İntercontinental Ballistic Missile) (ICBM) 5000 km ve üzeri mezile sahip olan BF sistemidir.
---Denizaltından Atılan Balistik Füze (Submarine Launched Ballistic Missile) (SLBM)

Uçuş Aşamaları

Füzelerin hedefe doğru ilerlerken seyri üç ana aşamaya ayrılabilir ;

-Yükselme Aşaması ; Genelde katı ve sıvı iticili olmasına göre değişmekle birlikte 3 ila 5 dakika sürer. Bu aşamanın sonunda füze gönderildiği açıya bağlı olarak 150 ila 400 km irtifaya ulaşır. Genellikle yanma hızı ise 4km/sn olur.
-İlerleme Aşaması ; Ortalama olarak yaklaşık 25 dakika süren bu aşama çoğunlukla dikey açıda oval bir yörünge çizerek yol almakta. Zirve yükekliği ise 1200 km'dir.
-Tekrar Giriş Aşaması ; Giriş aşaması füze yaklaşık 100 km irtifada iken başlar ve ortalama 2 dakika sürer. Bu aşamada füze hedefine  doğru tepeden iner ve 7km/sn hızlara ulaşarak hedefe çarpar ve patlar.

Kısa Menzilli Balistik Füze (KMBF)
(Short-Range Ballistic Missile) (SRBM)

Kısa menzili balistik füzeler menzili 1000 km veya 1000 km'den az olan füzelerdir. Kısa menzilli olmalarına rağmen nükleer başlık taşıma kabiliyetine sahiptirler. Tahmin edeceğiniz üzere balistik füzelerin  askerî harekâtlarda kullanılması İkinci Dünya Savaşı zamanlarına denk gelmektedir. Aşağıda detaylı değineceğiz fakat Nazi Almanya'sının 1942 yılının sonlarından itibaren geliştirdiği V-2 balistik füzelerin atası sayılır diyebiliriz. Bu füzeler o zamanın teknolojisinde içlerine yerleştirilen bir otomatik pilot sisteminin yardımıyla 800 ila 1000 m irtifada 500 km/saat civarı hızla uçabilmekte ve yaklaşık 1000kg'a kadar patlayıcı (genelde konvansiyonel) madde taşıyabilen harp başlığını 250+ km uzaklıktaki hedefe ulaştırabilmekteydi.

Belirli Bazı Kısa Menzilli Balistik Füzeler

-Ghaznavi/Pakistan /290 km
--Abdali/Pakistan/180 km
-V-2 /Nazi Almanyası/320 km
--Jericho I /İsrail/500 km
-Sahaurya/Hindistan/700 km
--Shabab 1/İran/200-300 km
-Shabab 2/İran/750 km
--J600T Yıldırım I /Türkiye /150 km
-J600T Yıldırım II/Türkiye /300 km

Orta Menzilli Balistik Füze (OMBF)
(Medium-Range Ballistic Missile) (MRBM)

Orta menzilli balistik füzeler  kısa menzili füzelerden daha uzun menzile sahip olup 1000 ila 3000 km aralağında olan füzelerdir. Kısa menzilli balistik füzeler de olduğu gibi orta menzilli balistik füzelerde nükleer başlık taşıma kabiliyetine sahiptirler. Yine kurum ve ülkelere göre değişiklik göstermekle beraber Abd Savunma Bakanlığına Göre 1000 ila 3000 km menzil aralığında olan balistik füzeler Orta Menzilli Balistik Füze sınıfına girmektedir.

Belirli Bazı Orta Menzilli Balistik Füzeler

-Bhauri I/Pakistan/1200 km
--Nirbhay/Hindistan/1000-1500 km
-Df-21/Çin/1700+ km
--Jericho II/İsrail /1300 km
-Ghadr/İran/2000-3000 km
--PGM-19 Jupiter/Amerika/2400 km

Kıtalararası Balistik Füze (KABF)
(İntercontinental Ballistic Missile) (ICBM)

Bu yazımızda daha çok kıtalararası balistik füzeleri İnceleyeceğiz. Kıtalararası Balistik Füzeler asgari 5000 km menzili olan, daha çok nükleer başlık taşımak amacıyla tasarlanmış gelişmiş balistik füzelerdir. Gelişen silah teknolojileriyle birlikte birçok ülke bu teknolojileri kullanarak ciddi anlamda hava ve füze savunma sistemleri geliştiriyor. Günümüzde tehdit algılamalarına ve gelişen özellikle uluslararası meselelere baktığımızda tehlike ve tehditler uluslararası boyutlara ulaşmış durumda. Yani özetle gelişmiş bazı ülkeler, ürettikleri kıtalararası balistik füzeleri hava savunma sistemlerini de aşabilecek şekilde tasarlıyorlar. Yukarıda da bahsettiğimiz gibi tek bir füze birden fazla hedef için birden fazla harp başlığı taşıyabilir.
İlk model Kıtalararası Balistik Füzelerin (ICBM), hedefleri yüksek hassasiyetle vurma konusunda yetenekleri kısıtlıydı, bu nedenle daha çok şehir gibi büyük hedefler üzerinde kullanılıyordu. Daha sonra bu alandaki deneyimler arttıkça, sistem ve teknolojiler geliştikçe askerî hedeflere karşı da kullanılmaya başlanmıştı. İki, üçüncü ve sonraki nesil tasarımlar ile birlikte isabet konusunda bayağı ilerlenmiş ve artık çok uzun mesafelerdeki en küçük hedeflere bile başarılı şekilde nokta atışı yapılabilmişti.

Belirli Bazı Kıtalararası Balistik Füzeler:
Peacekeeper (10.000 km) (ABD)
R-36M2  (10.000+ km) (SSCB, Rusya)
RS-24 "Yars" (SS-29) (10.000+ km) (Rusya)
DF-31 (10.000+ km) (Çin)
Agni-V (5.000 - 8.000 km) (Hindistan)
Jericho 3 (5.000 - 11.500 km) (İsrail)
Timur 1 (7000 - 11000) (Pakistan)

Kıtalararası Balistik Füzeler(ICBM)in Tarihi

İkinci Dünya Savaşı

Geliştirilen ilk model Kıtalararası Balistik Füze tahmin edileceği üzere Nazi Almanya'sında Projekt Amerika adıyla Wernher von Braun ve ekibinin üstlenip geliştiği A9/10 füzesidir. İsminden de anlaşılacağı gibi füze New York ve diğer bazı Amerika şehirlerini vurmak üzere geliştirilmiş ve tasarlanmıştır. A9/10 füzeleri prensibi radyo kontrolü ile hedeflenmişti, fakat o zaman yapılan Elster Operasyonu'ndaki başarısızlıklardan sonra değiştirilmiştir.
Bu füzeler ikinci aşama olarak Ocak-Şubat 1945 yıllarında birkaç kez denenmiştir. Bu füzelerin öncülü yine Wernher von Braun tarafından tasarlanmış İngiltere ve Belçika'yı vurmak için geliştirilmiş V-2 füzeleriydi. Tüm bu füzeler sıvı iticiler kullanmaktaydı.

Soğuk Savaş

Savaştan sonra ABD ve SSCB füze araştırma ve geliştirme çalışmalarına Almanların, İkinci Dünya Savaşı'nda geliştirdiği ve özellikle V-2 füzelerini temel alarak başladılar. ABD'de her askerî birim kendi füze geliştirme programını başlatmış SSCB' de ise Füze Araştırmaları Merkezi olarak kontrol edilmekteydi. Tabi bir takım farklı tasarımlar üzerinde de çalışılıyordu. Her iki ülkede temel olarak V-2 tasarımlarını almış ve ciddi ilerlemeler kaydetmişlerdi.
Soğuk Savaş Sonrası
Caydırıcılığı ve tehditi gün geçtikçe artan Kıtalararası Balistik Füzelerden dolayı 1991 yılında ABD ve SSCB aralarında SALT I anlaşmasını imzaladılar. Anlaşma hâli hazırda konuşlandırılmış Kıtalararası Balistik Füze sayısını azaltmayı içeriyordu.

Ülkemizin Balistik Füze Projesi Bora (TBM - Tactic Ballistic Missile) (Taktik Balistik Füze)

ROKETSAN tarafından geliştirilen ve üretilen BORA Füzesi, ordu etki sahası içerisinde yüksek öncelikli hedefler üzerinde yoğun ve etkili ateş gücü oluşturmaktadır.
BORA Füzesi; zamanında, doğru ve etkili ateş gücü yaratarak manevra birliklerine mükemmel ateş desteği sağlamaktadır. Füze, ROKETSAN üretimi BORA Silah Sistemi ile entegrasyon için uygun ara yüze sahip diğer platformlardan fırlatılabilmektedir.

Bora Teknik Özellikler ;

Çap ; 610 mm
Ağırlık ; 2500 kg
Güdüm ; Küresel Konumlama Sistemi (KKS) Destekli Ataletsel Navigasyon Sistemi (ANS)
Kontrol ; Elektromekanik Tahrik Sistemli Aerodinamik Kontrol
Yakıt Tipi ; Kompozit Katı Yakıt
Harp Başlığı Tipi ; Tahrip, Parça Tesirli
Harp Başlığı Ağırlığı ; 470 kg
Tapa Tipi ; Yaklaşmalı(Hassas Yedeklemeli)

Sonuç

Özellikle ülkemizin bulunduğu coğrafyada gelişmekte olan olayları ve ülkelerin gelişmiş füze sistemlerini göz önüne aldığımızda; her geçen gün önemi artan savunma sistem ve teknolojilerinin yanı sıra uluslararası arenada daha etkili olabilmek, caydırıcılığımızı daha üst seviyelere çıkarmak adına BORA gibi Balistik Füze projelerimize hız kazandırmalı ve kararlılıkla bu yolda yürümeliyiz. Hep dediğimiz gibi unutmamak gerekir ki herşey şey aslında değiştirilemez gibi görünse de geliştirilmeye her zaman açıktır.

Hazırlayan: Ömer Kara